అర్జున ఉవాచ :-
దృష్ట్వేమం స్వజనం కృష్ణ!
యుయుత్సుం సముపస్థితమ్‌.
సీదంతి మమ గాత్రాణి
ముఖం చ పరిశుష్యతి,
వేపథుశ్చ శరీరే మే
రోమహర్షశ్చ జాయతే.
గాణ్డీవం స్రంసతే హస్తా
త్త్వక్చైవ పరిదహ్యతే,
న చ శక్నోమ్యవస్థాతుం
భ్రమతీవ చ మే మనః
అర్జునుడు చెప్పెను. ఓ కృష్ణమూర్తి! యుద్ధము చేయుటకై ఇచట సమకూడిన ఈ బంధుజనములను జూచి నా అవయవములు పట్టుదప్పుచున్నవి; నోరెండుకొని పోవుచున్నది; శరీరమందు వణకుపుట్టుచున్నది; గగుర్పాటు గలుగుచున్నది; గాండీవము చేతినుండి జారిపోవుచున్నది; చర్మము మండుచున్నది; నిలబడుటకైనను నాకు శక్తిలేకున్నది; మనస్సు గిఱ్ఱున తిరుగుచున్నది.
******************************************************************************************* 28,29,30
నిమిత్తాని చ పశ్యామి
విపరీతాని కేశవ!
న చ శ్రేయోనుపశ్యామి
హత్వా స్వజనమాహవే.
ఓ కృష్ణమూర్తీ! (పెక్కు) అపశకునములను సహితము చూచుచున్నాను. యుద్ధమునందు బంధువులను చంపిన వెనుక బొందబోవు లాభమెద్దియో నాకు గనుపించుటలేదు.
******************************************************************************************* 31
న కాజ్క్షే విజయం కృష్ణ!
న చ రాజ్యం సుఖాని చ,
కిం నో రాజ్యేన గోవింద!
కిం భోగైర్జీవితేన వా.
కృష్ణా! నేను విజయమునుగాని, రాజ్యమునుగాని, సుఖమునుగాని కోరను. రాజ్యముతోగాని, భోగములతోగాని, జీవితముతోగాని మనకేమి ప్రయోజనము?
******************************************************************************************* 32
యేషామర్థే కాజ్క్షితంనో
రాజ్యం భోగాస్సుఖాని చ,
త ఇమేవస్థితా యుద్ధే
ప్రాణాంస్త్యక్త్వా ధనాని చ.
ఆచార్యాః పితరః పుత్రా
స్తథైవ చ పితామహాః,
మాతులా శ్శ్వశురాః పౌత్రా
స్స్యాలా స్సంబంధిన స్తథా.
ఎవరి నిమిత్త మీ రాజ్యమును, భోగములను, సుఖములను మనము కోరుదుమో, అట్టి గురువులు, తండ్రులు, కొడుకులు, తాతలు, మేనమామలు, మామలు, మనుమండ్రు, బావమరుదులు, సంబంధులు ఎల్లరునూ ప్రాణములమీద, ధనముమీద ఆశ వదలుకొని ఈ రణరంగము మీద వచ్చి నిలబడియున్నారు.
******************************************************************************************* 33,34
ఏతాన్న హంతుమిచ్ఛామి
ఘ్నతోపి మధుసూదన!
అపి త్రైలోక్యరాజ్యస్య
హేతోః కిం ను మహీకృతే.
ఓ కృష్ణా! నన్ను చంపువారలైనను వీరిని ముల్లోకముల రాజ్యాధిపత్యము కొరకైనను నేను చంపనిశ్చగింపను. ఇక భూలోకరాజ్యము కొరకు వేరుగ జెప్పవలెనా?.
******************************************************************************************* 35
నిహత్య ధార్తరాష్ట్రాన్నః
కా ప్రీతి స్స్యాజ్జనార్దన!
పాపమేవాశ్రయేదస్మాన్‌
హత్వైతా నాతతాయినః.
ఓ కృష్ణా! దుర్యోధనాదులను చంపుటచే మన కేమి సంతోషము కలుగును? దుర్మార్గులైనను వీరిని చంపుట వలన మనకు పాపమే కలుగును.
******************************************************************************************* 36