యుఞ్జన్నేవం సదాత్మానం
యోగీ విగతకల్మషః,
సుఖేన బ్రహ్మసంస్పర్శ
మత్యంతం సుఖ మశ్నుతే.
ఈ ప్రకారముగ మనస్సు నెల్లప్పుడును ఆత్మయందే నిలుపుచు దోషరహితుడగు యోగి బ్రహ్మానుభవ రూపమైన పరమ సుఖమును సులభముగ పొందుచున్నాడు.
******************************************************************************************* 28
సర్వభూతస్థ మాత్మానం
సర్వభూతాని చాత్మని,
ఈక్షతే యోగయుక్తాత్మా
సర్వత్ర సమదర్శనః.
యోగముతో గూడుకొనిన మనస్సుగలవాడు (ఆత్మైక్యము నొందిన యోగి) సమస్త చరాచర ప్రాణికోట్ల యందును సమదృష్టిగలవాడై తన్ను సర్వభూతములం దున్నవానిగను, సర్వభూతములు తనయందున్నవిగను చూచుచున్నాడు.
******************************************************************************************* 29
యో మాం పశ్యతి సర్వత్ర
సర్వం చ మయి పశ్యతి,
తస్యాహం న ప్రణశ్యామి
స చ మే న ప్రణశ్యతి.
ఎవడు సమస్త భూతములందును నన్ను చూచుచున్నాడో మఱియు నాయందు సమస్త భూతములను గాంచుచున్నాడో అట్టివానికి నేను కనబడకపోను. నాకతడు కనబడకపోడు.
******************************************************************************************* 30
సర్వభూతస్థితం యో మాం
భజత్యేకత్వమాస్థితః,
సర్వథా వర్తమానోపి
స యోగీ మయి వర్తతే.
ఎవడు సమస్త భూతములందున్న నన్ను అభేదబుద్ధి (సర్వత్ర ఒకే పరమాత్మయను భావము) గలిగి సేవించుచున్నాడో, అట్టియోగి ఏవిధముగ ప్రవర్తించుచున్న వాడైనను (సమాధినిష్ఠయందున్నను లేక వ్యవహారము సల్పుచున్నను) నాయందే (ఆత్మయందే) ఉండువాడగుచున్నాడు.
******************************************************************************************* 31
ఆత్మౌపమ్యేన సర్వత్ర
సమం పశ్యతి యోర్జున,
సుఖం వా యది వా దుఃఖం
స యోగీ పరమోమతః.
ఓ అర్జునా! సమస్త ప్రాణులయందును సుఖముగాని, దుఃఖముగాని తనతోడ పోల్చుకొనుచు (తన ఆత్మవంటివే తక్కిన ఆత్మలనెడి భావముతో) తనవలె సమానముగ ఎవడు చూచునో, అట్టియోగి శ్రేష్ఠుడని తలంపబడుచున్నాడు .
******************************************************************************************* 32
అర్జున ఉవాచ:-
యోయం యోగస్త్వయాప్రోక్త
స్సామ్యేన మధుసూదన,
ఏతస్యాహం న పశ్యామి
చఞ్చలత్వాత్థ్సితిం స్థిరామ్‌.
అర్జునుడు చెప్పెను. ఓ కృష్ణా! మనోనిశ్చలత్వముచే సిద్ధింపదగిన ఏ యోగమును నీవుపదేశించితివో దానియొక్క స్థిరమైన నిలుకడను మనస్సుయొక్క చపలత్వము వలన నేను తెలిసికొనజాలకున్నాను.
******************************************************************************************* 33
చఞ్చలం హి మనః కృష్ణ
ప్రమాథి బలవద్దృఢమ్‌,
తస్యాహం నిగ్రహం మన్యే
వాయోరివ సుదుష్కరమ్‌.
కృష్ణా! మనస్సు చంచలమైనదియు, విక్షోభమును గలుగ జేయునదియు, బలవంతమైనదియు, దృఢమైనదియునుగదా! కావున అద్దానిని నిగ్రహించుట; గాలిని అణచిపెట్టుటవలె మిగుల కష్టసాధ్యమైనదని నేను తలంచుచున్నాను.
******************************************************************************************* 34
శ్రీ భగవానువాచ:-
అసంశయం మహాబాహో
మనూదుర్నిగ్రహం చలమ్‌,
అభ్యాసేన తు కౌంతేయ
వైరాగ్యేణ చ గృహ్యతే.
శ్రీ భగవానుడు చెప్పెను:- గొప్పబాహువులుగల ఓ అర్జునా! మనస్సును నిగ్రహించుట కష్టమే. మఱియు మనస్సు చంచలమైనదే. ఇచట ఏలాటి సంశయము లేదు. అయినను అభ్యాసముచేతను వైరాగ్యముచేతను అది నిగ్రహింపబడగలదు.
******************************************************************************************* 35
అసంయతాత్మనా యోగో
దుష్ప్రాప ఇతి మే మతిః,
వశ్యాత్మనా తు యతతా
శక్యోవాప్తు ముపాయతః.
నిగ్రహింపబడని మనస్సుగలవానిచేత యోగము (బ్రహ్మైక్యము) పొందశక్యముకానిది అని నా అభిప్రాయము. స్వాధీనమైన మనస్సుగల్గి ప్రయత్నించువానిచేతనో, ఉపాయముచే నది పొందశక్యమైయున్నది.
******************************************************************************************* 36