శ్రీ భగవానువాచ :-
ఇమం వివస్వతే యోగం
ప్రోక్తవా నహ మవ్యయమ్‌,
వివస్వాన్‌ మనవే ప్రాహ
మను రిక్ష్వాకవే బ్రవీత్‌.
భగవంతుడగు శ్రీకృష్ణపరమాత్మ యిట్ల పలికెను - ఓ అర్జునా! నాశరహితమగు ఈ నిష్కామకర్మయోగమును (తద్ద్వారా పొందబడు జ్ఞానానిష్ఠను) పూర్వము నేను సూర్యునకు జెప్పితిని. సూర్యుడు వైవస్వత మనువున కుపదేశించెను. మనువు ఇక్ష్వాకువునకు బోధించెను.
******************************************************************************************* 1
ఏవం పరంపరాప్రాప్త
మిమం రాజర్షయో విదుః,
స కాలేనేహ మహతా
యోగో నష్టః పరంతప.
ఓ అర్జునా! ఈ ప్రకారముగ పరంపరగా వచ్చిన ఈ నిష్కామ కర్మయోగమును రాజర్షులు తెలిసికొనిరి. చాలాకాలము గడచినందున ఆయోగ మిపుడీ లోకమున అదృశ్యమైనది. (ప్రచారములో లేకున్నది).
******************************************************************************************* 2
స ఏవాయం మయా తేద్య
యోగః ప్రోక్తః పురాతనః,
భక్తోసి మే సఖాచేతి
రహస్యం హ్యేత దుత్తమమ్‌.
నీవు నాభక్తుడుగను, మిత్రుడుగను నున్నావు. కావున ఆ పురాతనమైన నిష్కామకర్మ యోగమునే యిపుడు తిరిగి నీకు జెప్పితిని. అది మిగుల శ్రేష్ఠమైన దనియు రహస్యమైనదనియు నెఱుగుము.
******************************************************************************************* 3
అర్జున ఉవాచ:-
అపరం భవతో జన్మ
పరం జన్మ వివస్వతః,
కథ మేత ద్విజానీయాం
త్వమాదౌ ప్రోక్తవానితి.
అర్జునుడు చెప్పెను:- ఓ కృష్ణా! మీ జన్మము ఇటీవలిది. సూర్యుని జన్మము బహు పురాతనమైనది. అట్టిచో మీరు సూర్యున కుపదేశించితిరను విషయమును నేనెట్లు గ్రహించగలను?
******************************************************************************************* 4
శ్రీ భగవానువాచ:-
బహూని మే వ్యతీతాని
జన్మాని తవ చార్జున,
తా న్యహం వేద సర్వాణి
న త్వం వేత్థ పరంతప.
శ్రీ భగవానుడిట్లు పలికెను:- శత్రువులను తరింపజేయు ఓ అర్జునా! నీకును, నాకును ఇంతవర కనేక జన్మలు గడిచినవి. వాని నన్నిటిని నే నెఱుగుదును. నీ వెఱుగవు.
******************************************************************************************* 5
అజోపి సన్నవ్యయాత్మా
భూతానా మీశ్వరోపి సన్‌,
ప్రకృతిం స్వామధిష్ఠాయ
సంభవామ్యాత్మమాయయా.
నేను పుట్టుకలేనివాడను, నాశరహిత స్వరూపము కలవాడను. సమస్త ప్రాణులకు ఈశ్వరుడను అయి యున్నప్పటికి స్వకీయమగు ప్రకృతిని వశపరచుకొని నా మాయాశక్తి చేత పుట్టుచున్నాను. (అవతరించుచున్నాను).
******************************************************************************************* 6
యదా యదా హి ధర్మస్య
గ్లానిర్భవతి భారత,
అభ్యుత్థాన మధర్మస్య
తదాత్మానం సృజామ్యహమ్‌.
ఓ అర్జునా! ఎప్పుడెప్పుడు ధర్మము క్షీణించి అధర్మము వృద్ధియగుచుండునో అప్పుడప్పుడు నన్ను నేనే సృష్టించుకొనుచుందును. (అవతరించు చుచందును).
******************************************************************************************* 7
పరిత్రాణాయ సాధూనాం
వినాశాయ చ దుష్కృతామ్‌,
ధర్మసంస్థాపనార్థాయ
సంభవామి యుగే యుగే.
సాధుసజ్జనుల సంరక్షించుట కొఱకును, దుర్మార్గులను వినాశ మొనర్చుటకొఱకును, ధర్మమును లెస్సగ స్థాపించుట కొఱకును నేను ప్రతియుగము నందును అవతరించు చుందును.
******************************************************************************************* 8
జన్మ కర్మ చ మే దివ్య
మేవం యో వేత్తి తత్త్వతః,
త్యక్త్వా దేహం పునర్జన్మ
నైతి మామేతి సోర్జున.
అర్జ్జునా! ఎవడీ ప్రకారముగ నాయొక్క దివ్యమైన జన్మమును, కర్మమునుగూర్చి యథర్థముగ తెలిసికొనుచున్నాడో, అట్టివాడు మరణానంతరము మఱల జన్మమునొందక నన్నే పొందుచున్నాడు. (మోక్షమును బడయుచున్నాడు).
******************************************************************************************* 9