శ్రీ భగవానువాచ :-
ఇదం తు తే గుహ్యతమం
ప్రవక్ష్యామ్యనసూయవే,
జ్ఞానం విజ్ఞానసహితం
యజ్జ్ఞా త్వా మోక్ష్య సే శుభాత్.
శ్రీ భగవంతుడు చెప్పెను :- (ఓ అర్జునా!) దేనిని తెలిసికొనినచో అశుభరూపమగు ఈ సంసార బంధమునుండి నీవు విడివడుదువో, అట్టి అతిరహస్యమైన, అనుభవజ్ఞానసహితమైన ఈ బ్రహ్మజ్ఞానమును అసూయలేనివాడవగు నీకు లెస్సగా చెప్పుచున్నాను (వినుము).
******************************************************************************************* 1
రాజవిద్యా రాజగుహ్యం
పవిత్రమిదముత్తమమ్,
ప్రత్యక్షావగమం ధర్మ్యం
సుసుఖం కర్తుమవ్యయమ్.
ఈ బ్రహ్మజ్ఞానము విద్యలలోకెల్ల శ్రేష్ఠమైనదియు, రహస్యములలో కెల్లా అతిరహస్యమైనదియు, సర్వోత్కృష్టమైనదియు, పవిత్రమైనదియు, ప్రత్యక్షముగ తెలియదగినదియు, ధర్మయుక్తమైనదియు, అనుష్ఠించుటకు మిగుల సులభమైనదియు, నాశరహితమైనదియు, అయి యున్నది.
******************************************************************************************* 2
అశ్రద్దధానాః పురుషా
ధర్మస్యాస్య పరంతప,
అప్రాప్య మాం నివర్తంతే
మృత్యుసంసారవర్త్మని.
ఓ అర్జునా! ఈ (ఆత్మజ్ఞానమును) ధర్మము నందు శ్రద్ధలేనట్టి మనుజులు నన్ను పొందనివారై మృత్యురూపమైన సంసారమార్గమునందే మఱలుచున్నారు. తిరుగుచున్నారు. లేక నిక్కముగ వర్తించుచున్నారు .
******************************************************************************************* 3
మయా తతమిదం సర్వం
జగదవ్యక్తమూర్తినా,
మత్థ్సాని సర్వభూతాని
న చాహం తేష్వవస్థితః.
ఈ సమస్త ప్రపంచము అవ్యక్తరూపుడనగు నాచే వ్యాపింపబడి యున్నది. సమస్త ప్రాణికోట్లు నాయందున్నవి. నేను వానియం దుండుటలేదు (నాకవి ఆధారములు కావు.).
******************************************************************************************* 4
న చ మత్థ్సాని భూతాని
పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్,
భూతభృన్న చ భూతస్థో
మమాత్మా భూతభావనః.
ప్రాణికోట్లు నాయందుండుననియుకావు. ఈశ్వర సంబంధమగు నా యీ యోగమహిమను జూడుము. నాయాత్మ (స్వరూపము) ప్రాణికోట్ల నుత్పన్న మొనర్చునదియు, భరించునదియునైనను ఆ ప్రాణుల యందుండుటలేదు. (వాని నాధారముగ జేసికొని యుండునది కాదు.) .
******************************************************************************************* 5
యథా కాశస్థితో నిత్యం
వాయుస్సర్వత్రగో మహాన్,
తథా సర్వాణి భూతాని
మత్థ్సానీత్యుపధారయ.
ఏ ప్రకారముగ అంతటను సంచరించునదియు, గొప్పదియునగు వాయు వెల్లప్పుడును ఆకాశమునందున్నదో, ఆ ప్రకరమే సమస్త ప్రాణికోట్లున్ను నా యందున్నవని తెలిసికొనుము.
******************************************************************************************* 6
సర్వభూతాని కౌంతేయ
ప్రకృతిం యాంతి మామికామ్,
కల్పక్షయే పునస్తాని
కల్పాదౌ విసృజామ్యహమ్.
అర్జునా! సమస్త ప్రాణికోట్లు ప్రళయకాలమున నా ప్రకృతిని (మాయను) జేరి అందు అణగియుండును. తిరిగి సృష్టికాలమున వానిని నేను సృజించుచుందును.
******************************************************************************************* 7
ప్రకృతిం స్వామవష్టభ్య
విసృజామి పునఃపునః,
భూతగ్రామమిమం కృత్స్న
మవశం ప్రకృతేర్వశాత్.
ప్రకృతికి (మాయకు, లేక స్వకీయ కర్మకు) అధీనమైయుండుట వలన అస్వతంత్రమైనట్టి ఈ సమస్త ప్రాణి సముదాయమును నేను స్వకీయ ప్రకృతిని అవలంబించి మఱలమఱల సృష్టించుచున్నాను .
******************************************************************************************* 8
న చ మాం తాని కర్మాణి
నిబధ్నంతి ధనంజయ,
ఉదాసీనవదాసీన
మసక్తం తేషు కర్మసు.
ఓ అర్జునా! (ఆ ప్రకారము జీవులను సృష్టించినవాడనైనను) ఆ సృష్ట్యాది కర్మలయందు తగులు కొననివాడనై సాక్షిభూతుడుగ నుండునట్టి నన్ను ఆ కర్మ లెవ్వియు బంధింపనేరవు.
******************************************************************************************* 9
ఇదం తు తే గుహ్యతమం
ప్రవక్ష్యామ్యనసూయవే,
జ్ఞానం విజ్ఞానసహితం
యజ్జ్ఞా త్వా మోక్ష్య సే శుభాత్.
శ్రీ భగవంతుడు చెప్పెను :- (ఓ అర్జునా!) దేనిని తెలిసికొనినచో అశుభరూపమగు ఈ సంసార బంధమునుండి నీవు విడివడుదువో, అట్టి అతిరహస్యమైన, అనుభవజ్ఞానసహితమైన ఈ బ్రహ్మజ్ఞానమును అసూయలేనివాడవగు నీకు లెస్సగా చెప్పుచున్నాను (వినుము).
******************************************************************************************* 1
రాజవిద్యా రాజగుహ్యం
పవిత్రమిదముత్తమమ్,
ప్రత్యక్షావగమం ధర్మ్యం
సుసుఖం కర్తుమవ్యయమ్.
ఈ బ్రహ్మజ్ఞానము విద్యలలోకెల్ల శ్రేష్ఠమైనదియు, రహస్యములలో కెల్లా అతిరహస్యమైనదియు, సర్వోత్కృష్టమైనదియు, పవిత్రమైనదియు, ప్రత్యక్షముగ తెలియదగినదియు, ధర్మయుక్తమైనదియు, అనుష్ఠించుటకు మిగుల సులభమైనదియు, నాశరహితమైనదియు, అయి యున్నది.
******************************************************************************************* 2
అశ్రద్దధానాః పురుషా
ధర్మస్యాస్య పరంతప,
అప్రాప్య మాం నివర్తంతే
మృత్యుసంసారవర్త్మని.
ఓ అర్జునా! ఈ (ఆత్మజ్ఞానమును) ధర్మము నందు శ్రద్ధలేనట్టి మనుజులు నన్ను పొందనివారై మృత్యురూపమైన సంసారమార్గమునందే మఱలుచున్నారు. తిరుగుచున్నారు. లేక నిక్కముగ వర్తించుచున్నారు .
******************************************************************************************* 3
మయా తతమిదం సర్వం
జగదవ్యక్తమూర్తినా,
మత్థ్సాని సర్వభూతాని
న చాహం తేష్వవస్థితః.
ఈ సమస్త ప్రపంచము అవ్యక్తరూపుడనగు నాచే వ్యాపింపబడి యున్నది. సమస్త ప్రాణికోట్లు నాయందున్నవి. నేను వానియం దుండుటలేదు (నాకవి ఆధారములు కావు.).
******************************************************************************************* 4
న చ మత్థ్సాని భూతాని
పశ్య మే యోగమైశ్వరమ్,
భూతభృన్న చ భూతస్థో
మమాత్మా భూతభావనః.
ప్రాణికోట్లు నాయందుండుననియుకావు. ఈశ్వర సంబంధమగు నా యీ యోగమహిమను జూడుము. నాయాత్మ (స్వరూపము) ప్రాణికోట్ల నుత్పన్న మొనర్చునదియు, భరించునదియునైనను ఆ ప్రాణుల యందుండుటలేదు. (వాని నాధారముగ జేసికొని యుండునది కాదు.) .
******************************************************************************************* 5
యథా కాశస్థితో నిత్యం
వాయుస్సర్వత్రగో మహాన్,
తథా సర్వాణి భూతాని
మత్థ్సానీత్యుపధారయ.
ఏ ప్రకారముగ అంతటను సంచరించునదియు, గొప్పదియునగు వాయు వెల్లప్పుడును ఆకాశమునందున్నదో, ఆ ప్రకరమే సమస్త ప్రాణికోట్లున్ను నా యందున్నవని తెలిసికొనుము.
******************************************************************************************* 6
సర్వభూతాని కౌంతేయ
ప్రకృతిం యాంతి మామికామ్,
కల్పక్షయే పునస్తాని
కల్పాదౌ విసృజామ్యహమ్.
అర్జునా! సమస్త ప్రాణికోట్లు ప్రళయకాలమున నా ప్రకృతిని (మాయను) జేరి అందు అణగియుండును. తిరిగి సృష్టికాలమున వానిని నేను సృజించుచుందును.
******************************************************************************************* 7
ప్రకృతిం స్వామవష్టభ్య
విసృజామి పునఃపునః,
భూతగ్రామమిమం కృత్స్న
మవశం ప్రకృతేర్వశాత్.
ప్రకృతికి (మాయకు, లేక స్వకీయ కర్మకు) అధీనమైయుండుట వలన అస్వతంత్రమైనట్టి ఈ సమస్త ప్రాణి సముదాయమును నేను స్వకీయ ప్రకృతిని అవలంబించి మఱలమఱల సృష్టించుచున్నాను .
******************************************************************************************* 8
న చ మాం తాని కర్మాణి
నిబధ్నంతి ధనంజయ,
ఉదాసీనవదాసీన
మసక్తం తేషు కర్మసు.
ఓ అర్జునా! (ఆ ప్రకారము జీవులను సృష్టించినవాడనైనను) ఆ సృష్ట్యాది కర్మలయందు తగులు కొననివాడనై సాక్షిభూతుడుగ నుండునట్టి నన్ను ఆ కర్మ లెవ్వియు బంధింపనేరవు.
******************************************************************************************* 9